لذت برنامه نویسی

در این مقاله میخوایم به بررسی انواع حملات رمزنگاری/پسورد و توضیح اونها بپردازیم تا نسبت به دسته بندی اون حمله شما بدونید از چه ابزاری استفاده کنید

حملات رمزنگاری ، به چند دسته تقسیم میشن :

1 . ما میتونیم مستقیم به الگریتم حمله کنیم که در اکثر مواقع این روش اصلا کاربردی نیست و وقت گیر هست و علم بالایی میخواد

2. حمله به نحوه پیاده سازی این پروتوکول ها خیلی مرسومه که ما هم زیاد به این قسمت کار نداریم

3. قسمتی که ما کار داریم ، حمله به متن های ورودی و خروجی یک الگریتم هست ، یعنی هدفمون کلید و متن Plaintext و متن Ciphertext ایه که توسط یه الگوریتم استفاده میشه.

# من هرجا نوشتم P منظورم Plaintext و هر وقت نوشتم C یعنی Ciphertext

1) در Known Plaintext only Attack (KPA) : مهاجم فقط یه P داره و C متناظرشو ، فقط همین دوتا ، مثلا :

123->202cb962ac59075b964b07152d234b70
123->F9C3746B8AF2FF60B09D99F20BAC3F0C

مهاجم فقط خط اولو داره (مثلا) یا مهاجم فقط مثال دومو داره ، P که عدد 123 هست و C که عبارت رمز شده اون هست ، در این مورد معمولا الگریتم هم پیدا نیس ولی ما میتونیم اونو پیدا کنیم ولی هدف بیشتر بدست اوردن کلیده (در این دو مثال من در اولی ، با یه الگریتمی عدد123 رو هش کردم و در عبارت دوم امدم و عدد 123 رو با یه کلیدی تبدیلش کردم به یه عبارت رمز شده) حالا هکر باید در مثال اول الگریتمشو پیدا کنه که مثلا میره همرو تست میکنه میفهمه عه md5 عه و دومی هم میره تلاش میکنه میبینه عه الگریتم AES-EBC عه با این کلید "abcdefghijklmnop" با یه کلیدی که طولش 16 کاراکتره یعنی میشه 128 بیتی

2) در حالت known Ciphertext Only Attack (COA) : مهاجم فقط یه C داره و دیگه هیچی نداره :)

SHA256 hash : 1f7285b0a2d5e803d550c3ff9e18c867f7cdde6ef187582a7dfdc8217d365553
Gqzq0pMzZDc=

مثلا الان یه چالش فارنزیک یا پنتست هست که شما میخوای به یه سیستم ورود کنی و پسورد اون سیستمو دامپ کردی و حالا میخوای کرک کنی ، مثلا این پسورد (این حالا از خانواده SHA بوده یا مثلا پسورد میتونه NTLM و... باشه) ، الگریتم ممکنه معلوم نباشه و اونم شاید مجبور شید پیدا کنید

یا در مثال بعدیش یه پیامیه و رسیده به ما که هیچ دیدی نداریم ، و میخوایم بازش کنیم (مثل پیام هایی که در جنگ ها ردوبدل میشه) مثلا در اینجا میدونیم که پیامی که ما داریم فرمت base64 هست ولی نمیدونم که الگریتمش des هست و کلیدش"abcdegf" و میخوایم این دوتارو پیدا کنیم

3) در Chosen Plaintext Attack (CPA) : ما میتونیم هر P ای که دوس داریمو بدیم و C نظیر و متقابلشو بگیریم ، در این روش الگریتم معلومه ولی کلید معلوم نیست و ما دنبال کلیدیم (یا مستقیم میخوایم به الگریتم حمله کنیم)

1:c4ca4238a0b923820dcc509a6f75849b
2:c81e728d9d4c2f636f067f89cc14862c
3:eccbc87e4b5ce2fe28308fd9f2a7baf3
12:c20ad4d76fe97759aa27a0c99bff6710
123:202cb962ac59075b964b07152d234b70
...
..
.
1:Vo5IelNXdtA=
2:3/PLtQjbT7g=
3:LK8BU9y0EWw=
12:PXgjzko+UtI=
123:pD8/onth+Fc=
1:y6X5W9eGklc=
2:nabFk0JtZLs=
3:3XVi1Gw4WzA=
12:RHNTRs4XIuo=
123:ViiG13HwpTw=
...
..
.

مثلا در اینجا ما امدیم و الگوریتمو داریم که مثلا 5 تا مثال اول همگی با الگریتم هشینگ md5 هش شدن و ما هی تست میکنیم مقادیر مختلفی رو تا مثلا به Collision برسیم

یا مثلا در 10 تا مثال پایین ما میاییم و با الگریتم DES و با کلید های مختلف عبارت های مختلف رو رمز میکنیم و میرسیم به اینکه خب اون الگریتم چطوری عمل میکنه و .. مثلا 5 تا عبارت اول کلیدشون "a" بوده و 5 تای دوم "A" بوده

4) در Chosen Ciphertext Attack (CCA) : مهاجم یه C داره و اونو میده و A رو میگیره (به هر روشی) و اینطوری به کلید میخواد پی ببره (این روش کم کارامد ترین روشه)

lvg8PFW22PA=

مثلا اینجا ما یه عبارت داریم و میخوایم به کلید این پی ببریم ، مثلا فرض کنید ما دونفر داریم که باهم دارن ارتباط برقرار میکنن ، فرد 1 داره با فرد 2 ارتباط برقرار میکنه ، در این حین یه فردی هم داره به این مکالمه گوش میکنه و امکان تغییر بسته هارو داره ، حالا در اینجا فرد 1 پیامی رو میفرسته به فرد 2 تحت این عنوان " Khoor Pb Iulhqg "و مهاجم که داره این وسط گوش میکنه میاد و پیامو به این تغییر میده " Helxo Op Jkfiens " (یه متن رندوم و شانسی) و وقتی پیام میرسه به فرد 2 و اون بازش میکنه میرسه به این "Khoar Rs Mnilhqv " و حالا اینجا فرد دو میاد و تلفن میزنه به فرد 1 یا روی همون ارتباط بهش میگه این چه وضعشه ؟ منظورت از "Khoar Rs Mnilhqv " چیه ؟ بدون اطلاع به من کلیدو تغییر دادی؟

و مهاجم اینجا میفهمه که "Helxo Op Jkfiens" با کلید ناشناس میشه "Khoar Rs Mnilhqv"

Helxo Op Jkfiens - > Khoar Rs Mnilhqv

و میره مثلا در الگوریتم سزار میبینه عه این کلیدش میشه 3 ، حالا میاد و پیام اصلی ای که بین اون دوتا رودبدل شده که "Khoor Pb Iulhqg" بوده رو با الگریتم سزار با کلید 3 رمز گشایی میکنه و میرسه به این " Hello My Friend "

این ساده ترین شکله ، دیگه خودتون گسترشش بدید

5 ) در این حالت Adaptive Chosen Plaintext/Ciphertext Attack (ACPA)(ACCA) : مهاجم یه P داره و با اضافه کردن جزء جزء یه سری چیزا به یه C میرسه و اینطوری میخواد به کلید یا و الگریتم پی ببره ، یا برعکس C رو داره و جز جز کم میکنه تا بره به P یا الگریتم و کلیدو پیدا کنه و بفهمه

مثال دقیق برای این موضوع ندارم و این نوع حمله برای الگریتم های قدیمی بیشتر کاربرد داشته

نکته : مثلا روش Brute Force معمولا برای KPA و COA کاربرد داره ، جایی که مهاجم میتونه صحت حدسو بررسی کنه

نکته : اگر براتون سوال پیش امده که فرق بین COA و CCA چیه ، باید بهتون بگم که در COA هدف معمولا P هست و در CCA هدف معمولا کلید هست

و....

اگر سوال دیگه ای بود بپرسید :)

اکثر مردم عادت دارند که وقتی می خواهند پسوردی برای یکی از حسابهای کاربری خودشان چه در گوشی ، چه در ایمیل و حتی حسابهای بانکی و ... بسازند ، از کلمات و واژه هایی یا اسامی استفاده می کنند که بصورت روزمره با آن درگیر هستند.

عادت به استفاده از کلماتی مثل نام دختر و پسر ، نام همسر ، نام سگ ، نام حیوان مورد علاقه ، نام کشور و نامهای مختلف باعث شده است که بسیاری از رمزهای عبوری که ما امروزه در بین عموم مردم می شناسیم ، عملا یک کلمه شناخته شده باشد.بیشتر بخوانید : انواع حملات پسورد در هک و نفوذ ( Password Cracking Attacks )

بدیهی است که یکی از روشهای پیدا کردن رمزهای عبور ، حدس زدن است و اگر اکثریت مردم را در نظر بگیریم ، بسیار محتمل است که رمزهای عبور بسیاری از آدم ها در یک دائره العمارف وجود داشته باشد.

استفاده کردن از این مجموعه کلمات شناخته شده برای هک کردن و پیدا کردن پسورد به حمله دیکشنری یا Dictionary Attack معروف می باشد. الزاما حمله دیکشنری به معنی استفاده از واژه های یک دیکشنری نیست ، بلکه به مجموعه کلماتی که احتمال دارد افراد به عنوان پسورد استفاده کنند نیز دیکشنری در بحث هک و نفوذ گفته می شود.

حمله دیکشنری می تواند باعث پیدا کردن کلید رمزگشایی یک پیام یا یک فایل باشد. حمله دیکشنری معمولا حروف بزرگ و کوچک ، ترکیب حروف و بزرگ و کوچک ، استفاده همزمان از چند کلمه در کنار هم و سایر احتمالات را بررسی نمی کند و صرفا کلامتی که عینا برای آن تعریف شده است را بررسی می کند و به همین دلیل سرعت بالایی دارد.

اگر قرار باشد حملات پسورد ، احتمالات را هم در خودش جای بدهد دیگر به آن Dictionary Attack گفته نمی شود و در اصطلاح حمله Brute Force نامیده می شود. حمله دیکشنری بر روی پسوردهای قوی و پیچیده عملا کاربردی ندارد و فقط برای کرک کردن پسوردهای عامی و شناخته شده کاربرد دارد.

حمله دیکشنری چگونه انجام می شود؟

حمله دیکشنری با استفاده از یک لیست از پسوردهای ممکن برای هدف مورد نفوذ انجام می شود. هر بار یکی از کلماتی که در لیست وجود دارند با Hash موجود چک می شود تا در نهایت Hash ها برابر شوند و این یعنی اینکه پسوردها مشابه است. معمولا رمزهای عبوری که به سادگی قابل حدس هستند در لیست پسوردهای این حمله قرار می گیرند برای مثال لیستی از پسوردهای معمول در دنیای فناوری اطلاعات مثل :

• 123456
• 654321
• Qwerty123456
• Password

حتما در لیست پسوردهای معمول قرار دارند. لیست پسوردهای موجود با توجه به کشورها و زبان ها ممکن است متفاوت باشد. برای مثلا اگر گروهی از هکرها بخواهند به ایران حمله کنند ، قطعا باید لیستی از اسامی که در ایران به وفور استفاده می شود را تست کنند.

برای مثال اسم Mohammad در ایران بسیار معمولا است و ممکن است رمز عبور شخصی یک نفر همنام باشد. حالا در کنار این اسامی ، اسم تیم های فوتبال ، کلمات مرتبط به فرهنگ ، شهرها ، آثار تاریخی ، مناسبت ها ، آدرس ها و ... نیز در لیست دیکشنری این حملات قرار میگیرند.

لیست کلمه هایی که در حمله دیکشنری مورد استفاده قرار می گیرد بسیار متنوع و بزرگ می تواند باشد و به همین دلیل تست کردن بصورت دستی در این حمله وجود ندارد و معمولا با استفاده از ابزارهایی که حمله Brute Force را انجام می دهند ، این حمله انجام می شود.بیشتر بخوانید : آموزش ساخت پسورد قوی (رمز عبور قوی) بصورت تضمینی به زبان ساده

حملاتی معمولا از جنس دیکشنری یا Brute Force هم بصورت آنلاین و هم بصورت آفلاین انجام می شود اما معمولا حملات آنلاین به دلیل Lock شدن یا قفل شدن فیلد ورود پسورد کمتر مورد استفاده قرار می گیرد. اما در حملات آفلاین معمولا فایل رمزنگاری شده پسوردها در اختیار مهاجم است و تا جاییکه ممکن باشد تست های تطبیق را می تواند با سرعت بالاتر انجام دهد.برای یادگیری بیشتر مفاهیم به دوره آموزشی هک قانونمند مراجعه کنید.

راهکار جلوگیری از حملات دیکشنری چیست؟

• کافیست رمز عبور قوی داشته باشید
• هر چند وقت یکبار رمز عبور را تغییر دهید
• دفعات تست رمز عبور را به حداقل ممکن برسانید
• بعد از 3 بار پسورد اشتباه حتما 15 دقیقه اکانت را قفل کنید.

بن شدن چیست و بن شدن آیدی به چه معناست؟ کلمه Ban یک کلمه انگلیسی به معنی ممنوع شده می باشد. بن شدن در اصطلاح به گرفتن و ندادن مجوز دسترسی به اشخاص به هر چیزی اطلاق می شود. وقتی شما دسترسی خود را به دلایل متنوعی که در ادامه عنوان می کنیم به یک سرویس ( وب سایت ، پیامرسان ، ارسال پیامک ، ورود به یک محل و ... ) از دست می دهید در اصطلاح دسترسی شما به آن سرویس بن ( Banned ) شده است و به دلیل ماهیت گذشته آن بصورت Banned تلفظ می شود.

این اصطلاح فقط برای افراد استفاده نمی شود بلکه برای کشورها نیز مورد استفاده قرار می گیرد. برای مثال برای تحریم کردن و جلوگیری از دسترسی ایران به منابع مالی بین المللی در اصطلاح ایران Banned شده است . از طرفی اصطلاح بن شدن برای روزنامه نگارها نیز استفاده می شود ، ما در ایران در اصطلاح می گوییم که به دلیل انتشار مطلب نامناسب ، دفتر روزنامه بسته شده است یا پلمپ شده است.

همین موضوع در دنیا به عنوان بن شدن دفتر روزنامه عنوان می شود. بن کردن افراد و اشخاص یک اقدام قانونی است که بر اساس قوانین یک کشور ، یک شهر ، یک ایالت ، یک شرکت ، یک وب سایت یا حتی یک سرویس شبکه اجتماعی تعریف می شود و ممکن است در همه جای دنیا یکسان نباشد.

برای مثال شما اگر محتوای جنسی در شبکه اجتماعی یوتیوب بارگزاری کنید ممکن است اکانت شما Banned شود اما همان محتوا در شبکه های اجتماعی مستهجن هیچ مشکلی ندارد. برخی اوقات از Banned کردن به عنوان تحریم کردن هم یاد می شود که لفظ کاملا درستی است و کشور عزیزمان ایران نیز در اصطلاح جهانی Banned شده است.

اصطلاح بن برای کتابها و رده های سنی فیلم ها نیز صادق است ، برای مثال می توانیم بگوییم که این کتاب یا این فیلم برای رده سنی زیر 10 سال در اصطلاح بن یا ممنوع شده است. در بسیاری اوقات از بن شدن به عنوان ممنوع شدن یا Forbidden نیز استفاده می شود.در شبکه های اجتماعی معمولا بن شدن به دلیل گزارش تخلف از طرف سایر کاربران ، ارسال محتوای غیر مجاز ، فعالیت های خلاف مقررات شبکه اجتماعی و دلایلی از این قبیل انجام می شود.برای یادگیری مفاهیم بیشتر به آموزش سکیوریتی پلاس مراجعه کنید.

قبلا در توسینسو بصورت مفصل در خصوص الگوریتم های رمزنگاری اطلاعات صحبت کرده ایم. بد نیست بدانید که حملاتی نیز بصورت ویژه برای شکستن کلیدهای رمزنگاری اطلاعات طراحی شده اند که حملات یا مدل های حمله Cryptanalysis معروف هستند.

البته به عنوان یک کارشناس امنیت اطلاعات یا امنیت سایبری ، الزامی نیست که شما دانش عمیقی در حوزه رمزنگاری و الگوریتم های آن داشته باشید و خودتان را درگیر ریاضیات و محاسبات آن کنید. بلکه همین که نوع حملاتی که به این الگوریتم ها ممکن است انجام شود را بشناسید و درک کنید کفایت می کند.

شناخت این نوع حملات برای آزمون های بین المللی Security Plus ، CCSP و CISSP الزامی است . در این مقاله هدف ما معرفی کردن انواع حملات آنالیز رمزنگاری یا Cryptanalysis است.

به زبان ساده تر شما قرار است متوجه شوید که یک کارشناس تجزیه و تحلیل گر الگوریتم های رمزنگاری ( ترجمه واژه Cryptanalyst به همین برکت !! ) چگونه الگوریتم های رمزنگاری را تحلیل و آسیب پذیری های آنها را کشف می کنند . در واقع حملات کرک پسورد و به دست آوردن اطلاعات محرمانه از چنین روش هایی انجام می شود.

باز هم ساده تر بگوییم که از در زمان جنگ جهانی دوم یکی از همین آنالیزور ها بود که توانست کلید رمزگشایی کدهای جنگ را شناسایی کند و ماشین های کدساز را عملا بی مصرف کند.

شما صرفا قرار است روشها ، مفاهیم و تجزیه و تحلیل کلی که روی این الگوریتم ها انجام شده است را کمی درک کنید و فقط بدانید که نباید از این الگوریتم های آسیب پذیر استفاده کنید.

در حال حاضر اکثر این آسیب پذیری ها با استفاده کردن از روش های جدید رمزنگاری عملا غیر قابل استفاده هستند اما فراموش نکنید که انسان جایزالخطاست ( به روح طرف قسم !! ) و ممکن است به سرش بزند از الگوریتم های قدیمی هم استفاده کند ( که تا دلتون بخاد ! علی برکت الله ) . پس تا انتهای مقاله با ما باشید.

واژه هایی که باید در حملات رمزنگاری بشناسید

• Plaintext : متن یا رشته ای که رمزنگاری نشده است و خام است ( بعضی اوقات Cleartext هم گفته میشه )
• Ciphertext : متن یا رشته ای که رمزنگاری شده است
• Cryptanalyst: شخصی که دانش شکستن الگوریتم های رمزنگاری بدون داشتن کلید را دارد !
• Cipher : روشی که به وسیله آن پیام های Plaintext مخفی می شوند ( رمز شدن )

خوب ما حالا روشهای حمله به الگوریتم های رمزنگاری را به چهار نوع و دو کلاس Active و Passive طبقه بندی می کنیم و در ابتدا به بررسی حملات Passive می پردازیم ( به زبان ساده وقتی در حملات هکری از واژه Passive استفاده می شود یعنی مهاجم ارتباط مستقیم با سیستم های هدف نمی گیرد و بیشتر درگیر شنود ترافیک می شود و اگر Active باشد یعنی به یکی از سیستم های مبدا یا مقصد رمزنگاری حمله می کند )

حمله Passive نوع 1 : حمله COA یا Ciphertext Only Attackers

در این نوع حمله ، مهاجم فقط Ciphertext را در اختیار دارد. به زبان ساده تر ، مهاجم تنها آن چیزی را می تواند ببیند که همگان می توانند مشاهده کنند و متن رمزنگاری شده ای که به نظر غیر قابل رمزگشایی می رسد را صرفا شنود کرده و در اختیار دارد.

مهاجم با تجریه و تحلیل کردن کدهای رمزنگاری شده سعی در پیدا کردن مفهوم Ciphertext و رمزگشایی آن می کند. همچنین مهاجم هیچ اطلاعاتی در خصوص Plaintext ای که تبدیل به این Ciphertext شده است نیز ندارد. درصد موفقیت این حمله بسیار بسیار کم است و در عین حال الگوریتم های به روز و جدید اصلا چنین آسیب پذیری هایی ندارند.برای در بهتر و یادگیری بیشتر و حرفه ایی به دوره آموزش هک قانونمند و تست نفوذ مراجعه کنید.

حمله Passive نوع 2 : حمله KPA یا Known Plaintext Attack

در این نوع حمله ، مهاجم Plaintext ای که از طریق آن Ciphertext تولید شده است را در اختیار دارد. مهاجمین در چنین حالتی امکان انتخاب Plaintext جدیدی برای رمزنگاری ندارند تا کلید را پیدا کنند اما به دلیل داشتن یک بخش از قضیه و امکان مقایسه کردن نتایج رمزگشایی ، احتمال موفقیت این حمله بسیار بیشتر از حملات COA است.

اگر بخواهیم نمونه ای از این حمله را عنوان کنیم باید بگوییم الگوریتم PKZIP و Ciphertext هایی که با آن ساخته می شد با استفاده از یک XOR امکان رمزگشایی و شکسته شدن کلید داشت.

این همان روشی است که در جنگ جهانی دوم شخصی به نام Alan Turing برای رمزگشایی پیام های آلمان نازی که با دستگاه Enigma ارسال می شد استفاده کرد. از نظر ریاضیات و علوم کامپیوتر و منطق ، آلن تورینگ ( Alan Turing *) یکی از نخبگان قرن بیستم به حساب می آمد.

حمله Active نوع 1 : حمله CPA یا Chosen Plaintext Attack

در این نوع حمله مهاجم می تواند Plaintext ورودی الگوریتم مورد استفاده در رمزنگاری را تغیین کند و خروجی Ciphertext را تولید کند. با توجه به اینکه برای انجام چنین حمله ای مهاجم باید Plaintext را به عنوان ورودی الگوریتم رمزنگاری وارد کند بنابراین یک حمله Active یا فعال در نظر گرفته می شود.

با توجه به اینکه مهاجم می تواند Plaintext های مختلف را برای تبدیل به Ciphertext و مقایسه کردن آنها آزمایش کند ، احتمال موفقیت این حمله به نسبت سایر حملات به نسبت بالاتر است . در نهایت با آزمون و خطاهای بسیار امکان به دست آوردن روش کار الگوریتم و البته خارج کردن و به دست آوردن کلید رمزگشایی هم بسیار است .

در این نوع حمله برای اینکه درصد موفقیت بالاتر برود ، مهاجم یک بانک اطلاعاتی از انواع Plaintext های معروف را تبدیل به Ciphertext می کند و جفت های Plaintext و Ciphertext وردی و خروجی را با هم مقایسه می کند تا در نهایت به راز کار پی ببرد.

حمله Active نوع 2 : حمله CCA یا Chosen Ciphertext Attack

در این نوع حمله مهاجم هم می تواند رمزنگاری کند و هم رمزگشایی !! این یعنی اینکه مهاجم می تواند Plaintext را رمزنگاری کند و متعاقبا Ciphertext مرتبط با آن را ببینید و فرآیند معکوس را نیز انجام دهد.

به این موضوع دقت کنید که یک مهاجم قرار نیست الزما Plaintext را پیدا کند ، بلکه هدفش از رمزنگاری و رمزگشایی بصورت مرتب و منظم این است که بتواند از درون این فرآیند کلید رمزگشایی را پیدا کند و به کلی به الگوریتم نفوذ کند. این مدل نیز درجه محبوبیت و موفقیت به نسبت بالایی دارد.

خلاصه

بدون تعارف اکثر الگوریتم هایی که امروزه طراحی شده و مورد استفاده قرار می گیرند ، آسیب پذیری هایی که اعلام کردیم را دیگر ندارند و به ندرت با چنین روشهایی می توان کلیدهای الگوریتم ها را پیدا کرد. اما به عنوان یک کارشناس امنیت باید با تاریخچه و روش کارکرد حملات آشنایی داشته باشید ، هر چند که این حملات قدیمی شده باشند.

بد نیست بدانید که برخی از حملاتی که امروزه به نظر خیلی ها مسخره و منسوخ شده به نظر می رسد با توجه به محدوده استفاده گسترده ای که از دیرباز داشته اند ، هنوز هم قابل استفاده و هک شدن هستند.

برای مثال سالهاست که پروتکل WEP در شبکه های وایرلس منسوخ شده و آسیب پذیر است و عملا در نسخه های جدید تجهیزات بیسیم استفاده نمی شود . اما شما شاهد استفاده گسترده از این الگوریتم در تجهیزات قدیمی هستید که هنوز به روز رسانی نشده اند.

ریسک افزار چیست؟ یکی از جدیدترین مفاهیم در حوزه بدافزاری دنیای امنیت اطلاعات ، کلمه ای به نام Riskware یا ریسک افزار است. طبیعتا Risk و Software تشکیل دهنده این کلمه هستند اما جالب است بدانید که با اینکه از لحاظ امنیتی این نوع نرم افزارها در دسته بندی بدافزاری یا Malware ای قرار می گیرند اما واقعا بدافزار نیستند ! بله دست متوجه شدید ریسک افزارها بدافزار نیستند ، یعنی نویسنده یا تولید کننده آنها با هدف تخریب و انجام عملیات های مخرب آنها را تولید نکرده است.

اما نکته اینجاست که اینگونه نرم افزارها به شکلی امنیت کامپیوتر شما را تهدید می کنند و به همین دلیل ریسک به وجود آمدن عملیات مخرب را بالا می برند و به همین دلیل به آنها Riskware گفته می شود.اما واقعا چطور ممکن است یک نرم افزار باعث بالا رفتن ریسک امنیتی در یک کامپیوتر بشود؟ خوب در واقع Riskware ها می توانند با انجام دادن یک سری تغییرات در سیستم عامل قربانی کاری کنند که سایر بدافزارهای مخرب بتوانند عملیات مخربشان را انجام بدهد و اینکار به واسطه نصب شدن یک Riskware انجام می شود.

بگذارید ساده تر بگوییم ، زمانیکه شما یک نرم افزار بر روی کامپیوتر خود نصب می کنید که این امکان را فراهم می کند که یک ریسک به وجود بیاید به آن Riskware می گوییم ، قرار نیست که این Riskware خودش تخریب یا عملیات مخرب انجام بدهد.برای مثال نرم افزاری ممکن است قوانین نصب و اجرای یک برنامه دیگر را نقض کند ، ممکن است اجازه اجرای یک برنامه دیگر در کامپیوتر را ندهد ، ممکن است جلوی به روز رسانی مختلف سیستم را بگیرد ، ممکن است Rule های دارای مشکل امنیتی در فایروال شما ایجاد کند ، ممکن است به عنوان Backdoor در سیستم قربانی مورد استفاده قرار بگیرد .

ساده ترین مثالی که می توانیم از Riskware ها بزنیم ابزارهای دانلودی مثل Torrent و P2P هایی مثل EMule هستند که قسمتی از هارد دیسک شما را به اشتراک عمومی می گذارند. الزامی ندارد که به تنهایی Riskware خطرناک باشد اما این امکان را فراهم می کند که انتشار سایر بدافزارها راحت تر شود. بصورت کلی یک Riskware ابزاری است که باعث حذف شدن ، مسدود کردن ، تغییر دادن و کپی اطلاعات و مختل کردن کارایی کامپیوترها و شبکه می شود. یک Riskware می تواند در قالب برنامه های IRC ، P2P ، SMTP ، انواع Downloader اینترنتی ، انواع ابزارهای مانیتورینگ ، ابزارهای شبکه ، ابزارهای مدیریت از راه دور شبکه ، سرویس های FTP ، سرویس های پروکسی ، سرویس Telnet و سرور وب و همچنین Toolbar های اینترنتی ظاهر شود.

شما میتوانید برای آشنایی بیشتر بامفاهیم امنیتی می توان به دوره CHFI یکی از محبوب ترین و جامع ترین دوره های آموزشی حوزه Forensics (فارنزیکس) و امنیت در دنیا مراجعه کنید. این دوره جزء دوره های عمومی فارنزیکس و جرم یابی سایبری محسوب می شود چرا که از تمامی حوزه های فارنزیکس در خصوص انواع سیستم عامل ها و نرم افزار ها و سرویس ها صحبت می نماید.به صورت خلاصه در این دوره افراد با مباحثی شامل :

1- File system Forensics

2-Windows and Linux Forensics

3- Web Forensics

4-Network Forensics

5- Email Forensics

6-Database Forensics

7-Cloud Forensics

به صورت کامل از مقدماتی ترین مفاهیم تا حرفه ای ترین مفاهیم آشنا خواهند شد.در این دوره دانشجویان هم به صورت دستی و تحلیلی و هم با استفاده از ابزار های مختلف انواع حملات سایبری و Incident ها و تهدیدات سایبری را شناسایی و تحلیل می نمایند.و همچنین پیشنهاد می کنم مقاله چگونه هکر شویم را مطالعه کنید.

وقتی صحبت از Cryptomalware می شود ، ابتدا دو کلمه را در کنار هم بخوانید Cryptography Malware که به ترتیب کلمات بدافزار رمزنگاری ترجمه می شود و به خوبی مفهوم را می رساند. قبلا در توسینسو در خصوص مفهومی به نام Cryptovirology صحبت کرده ایم که در واقع بدافزارهایی که در حوزه رمزنگاری کار می کنند زیر مجموعه این نوع علم بدافزاری هستند. بصورت کلی هر بدافزاری که با استفاده از رمزنگاری اطلاعات اقدام به سوء استفاده از افراد بکند به عنوان Cryptomalware یا بدافزار رمزنگاری ( ترجمه بهتر پیدا کردید Comment بزارید ) شناخته می شود.

باج افزار چیست؟ معرفی Ransomware به زبان ساده

معروف ترین نوع بدافزار رمزنگاری که در دنیا وجود دارد به عنوان باج افزار یا Ransomware شناخته می شود. مکانیزم کاری این نوع بدافزارها به نسبت ساده است ! آنها به سیستم قربانی نفوذ می کنند یا منتقل می شوند ، سپس اطلاعات یا فایل ها با پسوند های مشخصی مثل پسوند مستندات اداری ، عکس ها ، ویدیوها ، فایلهای بکاپ و ... را شناسایی می کنند و آنها را رمزنگاری می کنند و سپس پیامی روی تصویر قربانی درج می کنند که در صورت عدم پرداخت باج به این حساب های کاربری کلیه اطلاعات شما از بین خواهد رفت و بسیاری از کاربران قربانی مجبور به پرداخت این باج هستند تا کلید رمزگشایی را مهاجم در اختیار قربانی قرار بدهد.

اینجا یک مرکز پزشکی و درمانگاهی مهم در کشور است که به باج افزار آلوده شده است . فرض کنید که مدیر یک شبکه هستید و صبح اول وقت وقتی پای سیستم می نشینید با چنین صحنه ای مواجه شوید که کلیه فایل های شما شبیه چرخدنده و اجرایی شده اند و با کلیک کردن روی آنها پیامی مشابه تصویر بالا دریافت می کنید . این یعنی شما به باج افزار آلوده شده اید . محتوای پیام کاملا مشخص است .در پیامی که باج گیرنده در سیستم شما نمایش می دهد قطعا یک آدرس ایمیل موقتی وجود دارد که برای شما ایجاد شده است و البته یک شناسه منحصر به فرد برای کامپیوتر و یا شبکه شما که توسط آن کلید رمزگشایی توسط مهاجم طراحی شده است نیز در اختیار شما قرار می گیرد.

اگر می خواهید باج بدهید باید این ID را برای آن ایمیل ارسال کنید ، یک نمونه فایل برای رمزگشایی برای مهاجم ارسال کنید و فایل اصلی را دریافت کنید تا متوجه شوید که با هویت درستی برای باج دادن مواجه هستید . این روند کلی باجگیری اینترنتی در دنیاست . جالب است بدانید که در دنیا بیشتر از صدها میلیون دلار در سال از این طریق باجگیری می شود و با توجه به استفاده از مکانیزم های پرداخت بصورت رمزارز ( Cryptocurrency ) امکان پیگیری آنها تا حدی غیر ممکن است .

تجربه آلودگی به باج افزار ایرانی

به تصویر بالا دقت کنید ، این تصویر را شاید بتوانیم تاریخچه باج افزاری در ایران بدانیم . این تجربه من در یکی از سازمان های حیاتی در ایران در سال 1387 بود که آلوده به نوعی باج افزار ایرانی شده بودند که بصورت هدفمند این سازمان را مورد هدف قرار داده بودند و قصد اخاذی و باجگیری داشتند که خوشبختانه ما موفق شدیم این مشکل را حل کنیم . تصویر بالا در حال حاضر فاقد هرگونه ارزش امنیتی بوده و با توجه به گذشت 12 سال از این موضوع دیگر انتشار آن نیز اهمیتی ندارد و برای اولین بار در ایران این تصویر توسط بنده در اینترنت منتشر می شود .در دوره آموزشی سکیوریتی پلاس (+Security) قسمت 4 : بدافزارها Malwaresبصورت کامل توضیح داده شده است لازم به ذکر است پیش نیاز دوره سکیوریتی پلاس دوره آموزشی نتورک پلاس است.

یکی از معروف ترین انواع بدافزار یا Malware به نام کرم یا Worm شناخته می شود. هر چند که اکثرا در مورد Worm ها بحثی شبیه به ویروس داریم اما اساسا این دو نوع بدافزار ، دو چیز کاملا متفاوت با ماهیتی متفاوت هستند. تنها وجه اشتراک بین Worm ها و Virus ها در بحث بدافزاری ، تلاش برای تکثیر شدن آنها در سیستم های مختلف است . اما تفاوت اصلی با ویروس در اینجاست که ویروس های کامپیوتری برای اینکه تکثیر شوند نیاز به انجام یک عملیات توسط کاربر دارند ، برای مثال اگر یک کاربر بر روی فایلی کلیک نکند یا DVD یا Flash ای را به سیستم خود نزند ممکن است به ویروس آلوده نشود اما در Worm ها به این شکل نیست و Worm در اصطلاح خودتکثیر یا Self-Replica است و نیازی به انجام کاری توسط کاربر برای تکثیر شدن ندارد .

برخلاف ویروس ها که بصورت خودکار روی یک سیستم تا می توانند تکثیر می شوند ( روی یک سیستم یک ویروس مثلا 100 بار تکثیر میشه ) ، Worm ها فقط یک نسخه از خودشان را بر روی یک سیستم تکثیر می کنند و به سراغ آلوده کردن سیستم بعدی می روند. به این حالت Worm در اصطلاح امنیت Standalone بودن بدافزار می گویند. ویروس ها معمولا از بیرون سیستم کنترل نمی شوند و یک سری وظیفه از قبل تعریف شده دارند اما Worm ها این قابلیت را دارند که توسط مهاجم از راه دور کنترل شوند یا در اصطلاح Remote Controlled شوند.

نکته دیگر در خصوص تفاوت ویروس و Worm در نحوه تکثیر است . ویروس ها توسط رسانه ها یا Media هایی مثل Flash و DVD و ... منتقل می شوند یا پیوست ایمیل اما Worm ها توسط آسیب پذیری های موجود در نرم افزارها و سیستم عامل ها تکثیر می شوند و در شبکه تکثیر می شوند نه سیستم . Worm دارای ساختار پیچیده تری به نسب Virus است با توجه به اینکه یک آسیب پذیری را باید در سیستم عامل در شبکه شناسایی و به آن عملا نفوذ کند و به همین دلیل ترافیک و پهنای باند شبکه را در زمان آلودگی افزایش می دهد. Worm ها می توانند در نقش بدافزارهای دیگری مثل جاسوس افزارها ( Spyware ) ، بات ها و حتی تروجان و ... هم فعالیت کنند.

در دوره آموزشی سکیوریتی پلاس (+Security) قسمت 4 : بدافزارها Malwaresبصورت کامل این مبحث توضیح داده شده است لازم به ذکر است پیش نیاز دوره سکیوریتی پلاس دوره آموزشی نتورک پلاس است.

تروجان یا Trojan یکی از انواع بدافزارهاست که با هدف مخفی ماندن در دنیای اینترنت منتشر می شود تا به اهداف متنوعی که می تواند انجام بدهد برسد. اگر کمی علاقه مند به داستان های تاریخی باشید بد نیست بدانید که ریشه کلمه Trojan Horse یا اسب تروا از یک افسانه یا شاید یک روایت تاریخی قدیمی باشد که در آن شهری به نام تروا که نفوذ ناپذیر به نظر می رسید بعد از سالها محاصره تسلیم نشد و دشمنان دست از پا درازتر تصمیم گرفتند به محاصره پایان بدهند. شهر تروا آنقدر دیوارهای بلندی داشت که عملا نفوذ به آن را برای دشمنان غیرممکن می کرد . بعد از اینکه ساکنین تروا متوجه شدند که دشمان در حال لغو کردن محاصره و خالی کردن میدان هستند خوشحال شدند.

زمانیکه دشمنان از ساحل تروا خارج می شدند یک مجسمه اسب بسیار بزرگ درست کردند و به یادگاری در ساحل جزیره قرار دادند . ساکنین تروا که این اسب را تحفه دشمن برای شکست در جنگ دانسته بودند با خوشحالی مجسمه را به داخل شهر تروا بردند و شروع به خوشحالی و جشن و پایکوبی تا حد مستی بسیار زدند غافل از اینکه دشمن برای همین موضوع برنامه ریزی کرده بود . زمانیکه همه جشن و پایکوبی را تمام کردند و بیهوش شدند از درون مجسمه چوبی سربازان نفوذی که دشمن در مجسمه جاساز کرده بودند از آن بیرون آمدند و شبانه درب های ورودی شهر تروا را برای دشمنان باز کردند و دشمن که با فاصله از ساحل دریا قرار گرفته بود تا نمایش فرار داشته باشد به ساحل برگشتند و در نهایت تروا به دست دشمن افتاد .

بدافزار تروجان چیست؟

اما این ماجرا چه ربطی به بدافزاری به نام اسب تروا دارد ؟ خوب واضح است ، معنی و مفهوم کاری که تروجان انجام می دهد دقیقا همین است ! تروجان ها بدافزارهایی هستند که خودشان را در قالب یک ابزار مفید و کاربردی به کاربر قالب می کنند و کاربر بر همین اساس آنها را دانلود و نصب می کند و آلوده می شود بدون اینکه خودش متوجه شود که یک بدافزار نصب کرده است ! Trojan Horse در واقع برنامه مخربی است که خودش را به جای برنامه های کاربردی می دهد ، برای مثال شما یک برنامه آنتی ویروس کرک شده نصب می کنید که کرک آن در واقع تروجانی است که شما بدون اطلاع نصب می کنید.

معمولا این نوع بدافزار بصورت پیوست به فایل های اجرایی نصب برنامه ها می چسبد که قبلا در خصوص مبحث Wrapping مفصل در این مورد صحبت کرده ایم . تروجان ها معمولا در سیستم قربانی یک Backdoor برای دسترسی از راه دور به سیستم قربانی ایجاد می کنند . برخی از انواع تروجان ها هیچکاری الزاما بر روی سیستم قربانی انجام نمی دهند و فقط آماده به کار یا Standby هستند و شاید ماه ها و چه بسا سالها بر روی یک سیستم بدون اینکه شناسایی شوند وجود داشته باشند .

برای درک بهتر این مفاهیم در دوره آموزشی سکیوریتی پلاس (+Security) قسمت 4 : بدافزارها Malwaresبصورت کامل این مبحث توضیح داده شده است لازم به ذکر است پیش نیاز دوره سکیوریتی پلاس دوره آموزشی نتورک پلاس است.

تفاوت ویروس و تروجان در چیست؟

اما آیا تروجان یک ویروس است یا خیر ؟ در واقع تنها تشابهی که بین ویروس کامپیوتری و تروجان می توان پیدا کرد این است که هر دو در دسته بندی بدافزارها قرار می گیرند و تمام ! ویروس ها ماهیتی عیان دارند و آلوده سازی سیستم را بصورت مشهودی انجام می دهد و روی یک سیستم بارها تکثیر می شوند در حالیکه تروجان ها هدفشان مخفی بودن است و تنها یک نسخه بر روی سیستم نصب می شود ، در عین حال ویروس ها ممکن است صرفا هدف تخریب داشته باشند اما تروجان ها اهداف مشخص و از قبل تعریف شده دارند. بیشتر ابزارهایی که به عنوان Keygen برای درست کردن سریال نرم افزارهای کرک شده استفاده می شوند در واقع همان تروجان هستند . معمولا تروجان ها بصورت پیوست هایی با پسوند exe و com و bat و hlp و scr در پیوست های ایمیل منتقل می شوند.